Kwas alfa-liponowy – słowem wstępu

Kwas alfa-liponowy (ang. alpha lipoic acid – ALA, chem. kwas 6,8-ditiooktanowy), to ważny składnik budujący komórki organizmu ludzkiego [1]. Długi czas uważano go za jedną z witamin, dziś wiadomo jednak, że wytwarzany jest w wątrobie i mięśniach [2]. Innym źródłem ALA są składniki diety – jego duże ilości zawierają zielone warzywa, np. brokuły, szpinak oraz podroby [1].
Związek ten jest dobrze przyswajalny, metabolizowany w wątrobie i wydalany wraz z moczem. Jego okres półtrwania w krążeniu wynosi około 30 minut. Wykazano również, że posiada zdolność pokonywania bariery krew-mózg [3].

Działanie kwasu alfa-liponowego

Kwas alfa-liponowy charakteryzuje się licznymi działaniami, które mogą być wykorzystywane we wsparciu terapii wielu schorzeń związanych z funkcjonowaniem układu nerwowego. Przede wszystkim wykazuje właściwości przeciwutleniające, wspomaga również regenerację innych antyoksydantów takich jak glutation, koenzym Q oraz witamin C i E – dzięki temu określany jest mianem „antyoksydanta antyoksydantów”. Dodatkowo kwas alfa-liponowy wiąże metale ciężkie oraz charakteryzuje się właściwościami przeciwzapalnymi [3].
Dzięki redukcji stresu oksydacyjnego ALA zmniejsza ryzyko uszkodzenia śródbłonka naczyń krwionośnych oraz nerwów. W ten sposób wpływa na poprawę parametrów neurofizjologicznych, zmniejsza również ryzyko uszkodzeń wywołanych niedokrwieniem.
Dodatkowym i niezwykle ważnym kierunkiem jego działania jest wpływ na gospodarkę węglowodanową i lipidową (hamuje degradację insuliny, zwiększa insulinowrażliwość, obniża stężenie szkodliwych triacylogliceroli), a tym samym redukuje ryzyko uszkodzenia nerwów obwodowych np. w przebiegu cukrzycy [2].

Suplementacja i zastosowanie w terapii

Ze względu na swoje właściwości kwas ALA jest doskonałym wyborem we wsparciu terapii schorzeń związanych z obwodowym uszkodzeniem nerwów (neuropatią obwodową) [2]. Pomimo, iż może być dostarczany wraz ze zdrową, zbilansowaną dietą, to jego zawartość w pokarmach nie pozwala na osiągnięcie we krwi stężeń terapeutycznych. Wiadomo jednak również, iż przyswajalność tego związku jest dobra, a to pozwala na skuteczną suplementację poprzez podawanie syntetycznego ALA [1].

Efektywność suplementacji kwasu alfa-liponowego we wspomaganiu terapii uszkodzeń nerwów obwodowych wykazano w licznych badaniach klinicznych. Związana jest ona przede wszystkim z jego właściwościami przeciwzapalnymi oraz możliwością neutralizacji wolnych rodników. Podanie ALA wpływało na łagodzenie bólu neuropatycznego i skutkowało zmniejszeniem dawek przyjmowanych leków przeciwbólowych. Substancja ta charakteryzowała się również bardzo dobrą tolerancją i bezpieczeństwem stosowania [2, 4].
Wyniki potwierdzają zasadność rekomendowania tego związku w przypadku leczenia bolesnych objawów neuropatii obwodowych o różnej etiologii [2]. Można go zaproponować również pacjentom cierpiącym z powodu bólu kręgosłupa wywołanego uciskiem na nerwy lub w innych przypadkach, w których dochodzi do licznych uszkodzeń i pojawia się potrzeba neuroregeneracji.

Kompleksowe wsparcie wybranych terapii

Ze względu na swoje właściwości preparaty zawierające w swoim składzie kwas alfa-liponowy mogą być polecane w przebiegu leczenia neuropatii obwodowych. Postępowanie takie pomaga w poprawie funkcjonowania układu nerwowego oraz ochronie komórek przed stresem oksydacyjnym. Jednak pacjentowi warto w takim przypadku zaproponować produkt kompleksowy, który będzie działał wielokierunkowo.
Takim produktem jest ALAnerv ON. Dobroczynne działanie kwasu ALA wspierane jest tutaj dzięki obecności kwasu gamma-linolenowego oraz honokiolu. Wzmacniają one przede wszystkim jego działanie przeciwzapalne oraz przeciwwolnorodnikowe. Honokiol dodatkowo wykazuje właściwości przeciwbólowe, ale przede wszystkim uspokajające i przeciwdepresyjne – dlatego preparat ALAnerv ON może być stosowany u pacjentów ze schorzeniami, w których trudno o uzyskanie natychmiastowej poprawy, a obecność symptomów wiążę się ze sporym dyskomfortem, który może zaburzać sen, a nawet zwiększać ryzyko depresji . Schorzeniem takim są właśnie neuropatie obwodowe o różnej etiologii, które bardzo często są dla pacjenta źródłem znacznego cierpienia, a w których o poprawę stanu klinicznego nie jest łatwo.

Opracowała mgr farm. Iwona Napierała pod redakcją mgr farm. Karoliny Pawlik