Opryszczka, półpasiec, ospa wietrzna: 3 zagrożenia – jeden lek
Najczęstszymi chorobami wirusowymi są infekcje górnych dróg oddechowych, do których należą popularne przeziębienie i grypa. Jednak już na drugim miejscu, wśród schorzeń o tej etiologii, znajduje się grupa zakażeń wywoływanych wirusami z rodziny Herpesviridae [1].
Rodzina wirusów Herpesviridae
Do rodziny tej należą wirusy zbudowane z podwójnej helisy DNA. Ich łacińska nazwa wywodzi się od słowa, które oznacza „skradać się”, co związane jest z możliwością przejścia zakażenia w stan latentny – określa się go w fachowej literaturze jako brak zakaźnych form wirusa w komórkach gospodarza, przy jednoczesnej możliwości ich natychmiastowego wytworzenia w warunkach sprzyjających [1,2]. W taksonomii wyróżnia się trzy podrodziny herpeswirusów i w każdej z nich znajdują się typu patogenne dla człowieka [2]:
• Alphaherpesvirinae (wirus opryszczki zwykłej – HSV1 i HSV2 oraz ospy wietrznej i półpaśca – VZV),
• Betaherpesvirinae (cytomegalowirus – CMV lub HHV5, herpeswirusy typu 6 i 7 – HHV6 i HHV7),
• Gammaherpesvirinae (wirus Epsteina-Barr – HHV4 oraz herpeswirus typu 8 – HHV8)
Są one bardzo powszechne w całej populacji, a część infekcji przez nie powodowanych pozostaje bezobjawowa. Każdy z typów wirusa charakteryzuje się tropizmem do innych komórek, w których dochodzi do ich replikacji czy też przejścia w stan latentny (Tab. 1).
Tab. 1 Komórki docelowe replikacji oraz komórki zakażone latentnie przez wybrane herpeswirusy [2]
| Wirus | Komórki docelowe replikacji | Komórki zakażone latentnie |
| HSV1 | Nabłonkowe i keratynocyty | Neurony |
| HSV2 | Nabłonkowe i keratynocyty | Neurony |
| VZV | Nabłonkowe, śródbłonkowe, Langerhansa, keratynocyty, limfocyty T, sebocyty, monocyty, jednojądrzaste komórki krwi obwodowej | Neurony |
| CMV | Makrofagi, kom. dendrytyczne, nabłonkowe, mięśni gładkich, śródbłonkowe i fibroblasty | komórki szpiku kostnego CD34+ monocyty |
| HHV6 | Limfocyty T | komórki progenitorowe szpiku kostnego |
| HHV4 | limfocyty B i kom. nabłonkowe | Limfocyty B |
Wirusy z rodziny Herpesviridae najczęściej wywołują łagodne w przebiegu objawy, charakteryzujące się jedynie zmianami lokalnymi. Ale mogą również spowodować zakażenia stanowiące zagrożenie dla zdrowia i życia pacjenta (szczególnie jeśli dotyczą one dzieci).
Do klasycznych schorzeń powodowanych przez tę rodzinę zaliczamy opryszczkę typu 1 (HSV1), opryszczkę typu 2 (HSV2), wirus Epsteina-Barr (HHV4), cytomegalii (CMV), ospę wietrzną i półpaśca (VZV) oraz rumień nagły (HHV6).
Choroby wywoływane przez wirusy z rodziny Herpesviridae są wyjątkowe nie tylko ze względu na możliwość przejścia w stan latencji. Ważny jest również fakt, że są jedną z niewielu grup chorób o etiologii wirusowej, dla których istnieje skuteczne leczenie przyczynowe, do którego zaliczamy między innymi stosowanie acyklowiru.
Opryszczka [1,3]
Wirus opryszczki zwykłej (HSV1 i HSV2) w przebiegu typowego zakażenia charakteryzuje się pojawieniem charakterystycznych pęcherzyków na błonach śluzowych. Przed rozwojem zmian pacjent zwykle doświadcza objawów prodromalnych, do których zaliczamy m.in. świąd i pieczenie. Wirus typu pierwszego najczęściej atakuje okolicę czerwieni wargowej i błony śluzowej jamy ustnej, natomiast wirus typu drugiego powoduje infekcję okolic narządów płciowych.
Po zakażeniu pierwotnym wirus przechodzi w stan latencji i może powodować rozwój nowych objawów w warunkach sprzyjających, związanych przede wszystkim z osłabieniem układu odpornościowego np. podczas infekcji czy przewlekłego stresu. W takim przypadku nowe objawy zwykle zlokalizowane są w okolicach pierwszego epizodu. Opryszczka najczęściej charakteryzuje się łagodnym i samoograniczającym się przebiegiem, jednak może powodować poważne powikłania, do których należą rozsianie zmian na większe obszary (w tym również na powierzchnię gałki ocznej), a także opryszczkowe zapalenie mózgu.
Ospa wietrzna i półpasiec
Ospa najczęściej występuje wśród dzieci, u których zwykle ma łagodniejszy przebieg niż u dorosłych. Po krótkim okresie prodromalnym pojawia się wysypka. Początkowo przybiera postać plamek, które zmieniają się w pęcherzyki, a następnie strupki (może być ich nawet 250-500). Pokrywa ona przede wszystkim twarz i tułów. Zmiany skórne rozwijają się zwykle w kilku rzutach w ciągu 3-4 dni. Najbardziej dokuczliwym objawem z nimi związanym jest świąd. Dodatkowo u niektórych pacjentów można zaobserwować przemijający wzrost aktywności aminotransferaz [4].
Po przebytym zakażeniu pojedyncze wirusy pozostają w organizmie w stanie latentnym w zwojach korzenia tylnego. Ponowna aktywacja wirusa powoduje rozwój symptomów nowej jednostki chorobowej, którą nazywamy półpaścem. Objawy tego schorzenia dotyczą przede wszystkim skóry unerwionej przez nerw, w którym doszło do reaktywacji wirusa. Zmiany chorobowe występują najczęściej jako pas obejmujący połowę klatki piersiowej (stąd nazwa). Wysypka trwa 7-10 dni i poprzedza ją faza prodromalna. Po zagojeniu się zmian następuje faza zdrowienia, która trwa nawet 2-4 tygodnie. Do objawów przepowiadających zaliczamy ból, ogólne złe samopoczucie, światłowstręt, a nawet gorączkę. Cechą charakterystyczną dla półpaśca jest istnienie przeczulicy (neuralgii) w okolicy zmian chorobowych, która może utrzymywać się po zagojeniu pęcherzyków nawet wiele lat i być na tyle nasilona, że utrudnia codzienne funkcjonowanie [5].
Różne choroby – jedno skuteczne leczenie
Lekiem skutecznym w różnych zakażenia wywołanych przez wirusy z rodziny Herpesviridae jest acyklowir. Stosuje się go w terapii zakażeń ospy wietrznej, półpaśca, opryszczki błon śluzowych, w tym również narządów płciowych oraz w profilaktyce nawrotów, co zostało potwierdzone badaniami klinicznymi [6].
Mechanizm działania leku związany jest z jego kilkoma etapami aktywacji przez układy enzymatyczne zainfekowanych wirusem komórek. Aktywna postać leku (trifosforan acyklowiru) hamuje replikację wirusowego DNA [6].
W przypadku ospy wietrznej zaleca się jego podanie w grupie, w której istnieje ryzyko ciężkiego przebiegu choroby. Stosowana dawka wynosi 20 mg/kg masy ciała, cztery razy na dobę [4]. Podanie acyklowiru powoduje statystycznie istotną poprawę objawów klinicznych takich jak redukcja gorączki oraz ilości zmian skórnych.
W przebiegu półpaśca, aby leczenie było jak najbardziej skuteczne, powinno zostać rozpoczęte maksymalnie w ciągu 72 godzin od pojawienia się zmian skórnych. Terapia taka jest konieczna u osób starszych oraz u pacjentów, u których zmiany umiejscowione są w okolicach głowy i szyi, a także w przypadku osób z obniżoną odpornością oraz atopowym zapaleniem skóry [5]. Zalecana dawka wynosi 800 mg, pięć razy na dobę przez 7 dni. Leczenie takie nie tylko zmniejsza nasilenie choroby, ale redukuje ryzyko pojawienia się dokuczliwej neuralgii [6].
Skuteczność stosowania acyklowiru została udowodniona badaniami klinicznymi, również w przebiegu opryszczki zwykłej i to nie tylko w przypadku leczenia aktywnych stanów chorobowych, ale również w profilaktyce nawrotów [6]. W aktywnym zakażeniu zaleca się podawanie dawki 200 mg, pięć razy na dobę co 4 godziny, z przerwą nocną przez pięć kolejnych dni. W przypadku zapobiegania nawrotom podaje się 200 mg co 6-8 godzin lub 400 mg co 12 godzin. Leczenie takie może być kontynuowane przez 6 do 12 miesięcy [7].
Autor: Opracowała mgr farm. Iwona Napierała
Piśmiennictwo:
1. Reksa D i in. Najczęstsze zakażenia wirusami z rodziny Herpes wśród pacjentów praktyki lekarza rodzinnego. Terapia 2007; 9: 78-84
2. Miszczak D i in. Strategie przetrwania herpeswirusów – latencja i apoptoza. Postępy Hig Med. Dosw 2013; 67: 276-287
3. Mrozińska M. Zakażenia wirusami Herpes manifestujące się zmianami skórnymi. Przew Lek 2004, 9, 72-77
4. Gershon AA. Zakażenia wirusem ospy wietrznej-półpaśca. Pediatria po Dyplomie 2009; 4(13): 54-61
5. Kurpas D, Steciwko A. Półpasiec – postępowanie terapeutyczne w praktyce lekarza rodzinnego. Terapia 2009; 2: 74-78
6. Kurpas D, Steciwko A. Acyklowir w praktyce lekarza rodzinnego. Terapia 2009; 9: 116-120
7. Charakterystyka Produktu Leczniczego Hascovir 04/2008
Hascovir Control, 200 mg, tabletki. Skład: 1 tabletka zawiera 200 mg acyklowiru (Aciclovirum). Substancja pomocnicza o znanym działaniu: laktoza jednowodna. Tabletka 200 mg zawiera 15 mg laktozy jednowodnej. Postać farmaceutyczna: tabletka. Wskazania do stosowania:Leczenie nawrotowej opryszczki warg i twarzy wywołanych przez wirus opryszczki pospolitej (Herpes simplex) u dorosłych. Produkt leczniczy może być stosowany jedynie u pacjentów, u których w przeszłości rozpoznano zakażenie wirusem opryszczki pospolitej. Dawkowanie i sposób podawania: Dorośli: Produkt leczniczy należy podawać doustnie w dawce 200 mg pięć razy na dobę, co 4 godziny (z przerwą nocną), przez 5 dni. W przypadku zakażeń nawracających szczególnie ważne jest rozpoczęcie leczenia w okresie prodromalnym (objawów zwiastunowych) lub tuż po pojawieniu się pierwszych zmian. Dzieci i młodzież: Produktu leczniczego nie należy stosować u dzieci i młodzieży w wieku poniżej 18 lat. Dawkowanie u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek: W przypadku pacjentów z zaburzeniami czynności nerek, zalecane jest zachowanie ostrożności. Podczas stosowania produktu należy zapewnić odpowiedni poziom nawodnienia pacjenta. W leczeniu zakażeń wywołanych przez wirus opryszczki pospolitej (Herpes simplex) u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek, zalecane doustne dawkowanie preparatu nie prowadzi do kumulacji acyklowiru ponad poziom uznany za bezpieczny dla podania dożylnego. Jednak u pacjentów z ciężką niewydolnością nerek (klirens kreatyniny mniejszy niż 10 ml/min) zaleca się zmniejszenie dawki do 200 mg acyklowiru 2 razy na dobę, co ok. 12 godzin. W przypadku pacjentów z ciężkimi zaburzeniami czynności nerek z klirensem kreatyniny mniejszym niż 10 ml/min, o sposobie dawkowania acyklowiru może zadecydować wyłącznie lekarz. Dawkowanie u pacjentów w podeszłym wieku: U pacjentów w podeszłym wieku należy brać pod uwagę możliwość zaburzenia czynności nerek. W przypadku pacjentów z ciężkimi zaburzeniami czynności nerek, z klirensem kreatyniny mniejszym niż 10 ml/min, o sposobie dawkowania acyklowiru może zadecydować wyłącznie lekarz, który odpowiednio dostosuje dawkę leku. W czasie leczenia należy pić dużo płynów. Przeciwwskazania: Nadwrażliwość na acyklowir, walacyklowir lub na którąkolwiek substancję pomocniczą. Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania: Produkt należy ostrożnie stosować u pacjentów z niewydolnością nerek, zwłaszcza odwodnionych i leczonych dużymi dawkami acyklowiru lub otrzymujących jednocześnie inne leki mogące uszkodzić nerki. Podczas podawania dużych dawek acyklowiru należy zapewnić pacjentowi odpowiednią podaż płynów, aby uniknąć ryzyka uszkodzenia nerek. Nie zaleca się stosowania produktu leczniczego u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek, u pacjentów w podeszłym wieku oraz u kobiet w ciąży i w okresie karmienia piersią, bez wcześniejszej konsultacji z lekarzem. Ze względu na zawartość laktozy, produkt nie powinien być stosowany u pacjentów z rzadko występującą dziedziczną nietolerancją galaktozy, niedoborem laktazy (typu Lapp) lub zespołem złego wchłaniania glukozy-galaktozy. Nie zaleca się stosowania produktu leczniczego przez osoby z obniżoną odpornością (np. po przeszczepie szpiku kostnego, zakażone wirusem HIV) bez konsultacji z lekarzem. Osoby z obniżoną odpornością powinny skonsultować się z lekarzem w sprawie leczenia jakiegokolwiek zakażenia. Pacjenci, u których wystąpiła szczególnie ciężka nawrotowa opryszczka wargowa, powinni zwrócić się do lekarza. W przypadku zauważenia częstszych (> 6 w ciągu roku) i dłużej trwających (po 5 dniach terapii brak pozytywnych efektów leczenia) niż dotychczas nawrotów opryszczki, z bardziej nasilonymi objawami klinicznymi (m.in. gdy po 3-4 dniach terapii powstają nowe ogniska zakażenia), należy skonsultować się z lekarzem, ponieważ może to świadczyć o niedoborze odporności lub zaburzeniach wchłaniania wymagających diagnostyki i potrzebie innego dawkowania leku. W tych przypadkach o sposobie dawkowania acyklowiru może zadecydować wyłącznie lekarz. Działania niepożądane: Częstość występowania działań niepożądanych określono zgodnie z konwencją MedDRA: bardzo często (≥1/10), często (≥1/100 do <1/10), niezbyt często (≥1/1000 do <1/100), rzadko (≥1/10 000 do <1/1000) i bardzo rzadko (<1/10 000), częstość nieznana (częstość nie może być określona na podstawie dostępnych danych. Zaburzenia krwi i układu chłonnego: Bardzo rzadko: niedokrwistość, zmniejszenie liczby krwinek białych, małopłytkowość. Zaburzenia układu immunologicznego:Rzadko: reakcja anafilaktyczna. Zaburzenia psychiczne i zaburzenia układu nerwowego: Często: bóle głowy, zawroty głowy. Bardzo rzadko: pobudzenie, dezorientacja, drżenia, niezborność ruchowa, zaburzenia mowy, omamy, objawy psychotyczne, drgawki, senność, encefalopatia, śpiączka. Powyższe zaburzenia są zwykle przemijające i obserwowane zazwyczaj u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek, lub u których występują inne czynniki predysponujące. Zaburzenia układu oddechowego, klatki piersiowej i śródpiersia: Rzadko: duszność. Zaburzenia żołądka i jelit: Często: nudności, wymioty, biegunka, bóle brzucha. Zaburzenia wątroby i dróg żółciowych: Rzadko: przemijające podwyższenie stężenia bilirubiny i aktywności enzymów wątrobowych we krwi. Bardzo rzadko: zapalenie wątroby, żółtaczka. Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej: Często: świąd, wysypka (w tym z nadwrażliwości na światło). Niezbyt często: pokrzywka, przyspieszone, rozproszone wypadanie włosów. Przyspieszone, rozproszone wypadanie włosów jest kojarzone z różnorodnymi procesami chorobowymi oraz stosowaniem wielu leków, przez co powiązanie występowania tego zaburzenia z przyjmowaniem acyklowiru jest wątpliwe. Rzadko: obrzęk naczynioruchowy. Zaburzenia nerek i dróg moczowych: Rzadko: podwyższenie stężenia mocznika i kreatyniny we krwi. Bardzo rzadko: ostra niewydolność nerek. Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania: Często: zmęczenie, gorączka. Podmiot odpowiedzialny: „PRZEDSIĘBIORSTWO PRODUKCJI FARMACEUTYCZNEJ HASCO-LEK” S.A. 51-131 Wrocław, ul. Żmigrodzka 242 E. Numer pozwolenia na dopuszczenie do obrotu: nr pozwolenia 23013. Kategoria dostępności: Produkt leczniczy wydawany bez przepisu lekarza – OTC. Przed zastosowaniem należy zapoznać się z zatwierdzoną charakterystyką preparatu. Dalsze informacje dostępne na życzenie.
HASCOVIR, 200 mg tabletki. HASCOVIR, 400 mg tabletki. HASCOVIR, 800 mg tabletki. Skład: 1 tabletka zawiera odpowiednio 200 mg, 400 mg i 800 mg acyklowiru. Substancje pomocnicze o znanym działaniu: 1 tabletka HASCOVIR, 800 mg zawiera 60 mg laktozy jednowodnej. Postać farmaceutyczna: tabletki. Wskazania do stosowania: Leczenie zakażeń skóry i błon śluzowych wywołanych przez wirus opryszczki pospolitej (Herpes simplex), włącznie z opryszczkowym zakażeniem narządów płciowych (zakażenia pierwotne i nawracające). Zapobieganie nawrotom opryszczki pospolitej u pacjentów z prawidłową odpornością. Zapobieganie zakażeniom wywołanym przez wirus opryszczki pospolitej u pacjentów ze zmniejszoną odpornością. Leczenie zakażeń wywołanych przez wirus ospy wietrznej i półpaśca (Varicella-zoster). Dawkowanie i sposób podawania: Dorośli: leczenie zakażeń wywoływanych przez wirus opryszczki pospolitej (Herpes simplex): 200 mg 5 razy na dobę, co 4 godziny(z przerwą nocną), przez 5 dni. W przypadku ciężkich zakażeń kurację można przedłużyć. Podawanie preparatu należy rozpocząć jak najwcześniej po rozpoznaniu zakażenia. W przypadku zakażeń nawracających szczególnie ważne jest rozpoczęcie leczenia w okresie prodromalnym lub tuż po pojawieniu się pierwszych objawów; zapobieganie nawrotom opryszczki pospolitej u pacjentów z prawidłową odpornością: 200 mg 4 razy na dobę, co 6 godzin (z przerwą nocną) lub 400 mg 2 razy na dobę, co 12 godzin. Leczenie należy przerywać co 6-12 miesięcy w celu obserwacji ewentualnych zmian w przebiegu choroby; zapobieganie zakażeniom wywołanym przez wirus opryszczki pospolitej u pacjentów ze zmniejszoną odpornością: 200 mg 4 razy na dobę, co 6 godzin. Dawkę można zwiększyć do 400 mg u pacjentów ze znacznie zmniejszoną odpornością; leczenie zakażeń wywołanych przez wirus ospy wietrznej i półpaśca (Varicella-zoster): 800 mg 5 razy na dobę, co 4 godziny (z przerwą nocną). Lek należy stosować przez 7 dni. Leczenie trzeba rozpocząć bezzwłocznie po rozpoznaniu zakażenia. Najlepsze wyniki leczenia zarówno w przypadku ospy wietrznej, jak i półpaśca uzyskuje się podając w ciągu 24 godzin po wystąpieniu pierwszych zmian skórnych – wysypki. Dzieci: leczenie zakażeń skóry i błon śluzowych wywołanych przez wirus opryszczki pospolitej (Herpes simplex) oraz zapobieganie im u pacjentów ze zmniejszoną odpornością: w wieku 2 lat i powyżej – tak jak zalecana dawka u dorosłych; poniżej 2 lat – połowę zalecanej dawki u dorosłych; leczenie zakażeń wywołanych przez wirus ospy wietrznej: poniżej 2 lat – 200 mg 4 razy na dobę; 2 do 5 lat – 400 mg 4 razy na dobę; od 6 lat – 800 mg 4 razy na dobę. Dawkę można dokładnie określić w przeliczeniu na masę ciała pacjenta; podaje się 20 mg/kg mc. (do maksymalnej dawki 800 mg), 4 razy na dobę. Leczenie należy kontynuować przez 5 dni. Brak szczegółowych danych na temat zapobieganiu nawrotom zakażeń wirusem opryszczki pospolitej oraz leczenia półpaśca u dzieci z prawidłową odpornością. Dawkowanie u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek: W przypadku pacjentów z zaburzeniami czynności nerek zalecane jest zachowanie ostrożności. Podczas stosowania preparatu należy zapewnić odpowiedni poziom nawodnienia pacjenta. W leczeniu zakażeń wywołanych przez wirus opryszczki pospolitej (Herpes simplex) u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek, zalecane doustne dawkowanie preparatu nie prowadzi do kumulacji acyklowiru ponad poziom uznany za bezpieczny dla podania dożylnego. Jednak u pacjentów z ciężką niewydolnością nerek (klirens kreatyniny mniejszy niż 10 ml/min) zaleca się zmniejszenie dawki do 200 mg acyklowiru 2 razy na dobę co ok. 12 godzin. W leczeniu zakażeń wywołanych przez wirus ospy wietrznej i półpaśca (Varicella-zoster) zaleca się zmniejszenie dawki do 800 mg acyklowiru 2 razy na dobę (co ok. 12 godzin) u pacjentów z ciężką niewydolnością nerek (klirens kreatyniny mniejszy niż 10 ml/min) i do 800 mg acyklowiru 3 razy na dobę (co ok. 8 godzin) u pacjentów z umiarkowaną niewydolnością nerek (klirens kreatyniny od 10 do 25 ml/min). Dawkowanie u pacjentów w podeszłym wieku: U pacjentów w podeszłym wieku całkowity klirens acyklowiru zmniejsza się wraz z klirensem kreatyniny. Leczenie należy rozpocząć mniejszymi dawkami leku. Podczas stosowania dużych dawek acyklowiru pacjent powinien spożywać dużo płynów. Preparat należy stosować szczególnie ostrożnie u pacjentów w podeszłym wieku z niewydolnością nerek. Przeciwwskazania: Nadwrażliwość na acyklowir, walacyklowir lub inny składnik preparatu. Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania: Preparat należy ostrożnie stosować u pacjentów z niewydolnością nerek, zwłaszcza odwodnionych i leczonych dużymi dawkami acyklowiru lub otrzymujących jednocześnie inne leki mogące uszkodzić nerki. Podczas podawania dużych dawek acyklowiru należy zapewnić pacjentowi odpowiednią podaż płynów, aby uniknąć ryzyka uszkodzenia nerek. Osoby w podeszłym wieku oraz pacjenci z niewydolnością nerek należą do grupy zwiększonego ryzyka działań niepożądanych dotyczących układu nerwowego i z tego względu obie te grupy należy uważnie obserwować. Zgłaszane dotąd objawy zwykle ustępowały po przerwaniu podawania leku. Obecnie dostępne dane z badań klinicznych nie są wystarczające, aby wnioskować, że leczenie acyklowirem zmniejsza możliwość wystąpienia powikłań związanych z półpaścem u pacjentów z prawidłową odpornością. Preparat zawiera laktozę. Nie powinien być stosowany u pacjentów z rzadko występującą dziedziczną nietolerancją galaktozy, niedoborem laktazy typu Lapp lub zespołem złego wchłaniania glukozy-galaktozy. Działania niepożądane: Działania niepożądane są wymienione poniżej w zależności od układów i narządów oraz częstości występowania. Częstości występowania są określone jako: bardzo często (≥1/10), często (≥1/100 do <1/10), niezbyt często (≥1/1000 do <1/100), rzadko (≥1/10 000 do < 1/1000), bardzo rzadko (<1/10 000, w tym pojedyncze przypadki). Zaburzenia krwi i układu chłonnego: Bardzo rzadko: niedokrwistość, zmniejszenie liczby krwinek białych, małopłytkowość. Zaburzenia układu immunologicznego: Rzadko: reakcja anafilaktyczna. Zaburzenia psychiczne i zaburzenia układu nerwowego: Często: bóle głowy, zawroty głowy. Bardzo rzadko: pobudzenie, dezorientacja, drżenia, niezborność ruchowa, zaburzenia mowy, omamy, objawy psychotyczne, drgawki, senność, encefalopatia, śpiączka. Powyższe zaburzenia są zwykle przemijające i obserwowane zazwyczaj u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek lub u których występują inne czynniki predysponujące. Zaburzenia układu oddechowego, klatki piersiowej i śródpiersia: Rzadko: duszność. Zaburzenia żołądka i jelit: Często: nudności, wymioty, biegunka, bóle brzucha. Zaburzenia wątroby i dróg żółciowych: Rzadko: przemijające podwyższenie stężenie bilirubiny i aktywności enzymów wątrobowych we krwi. Bardzo rzadko: zapalenie wątroby, żółtaczka. Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej: Często: świąd, wysypka (w tym z nadwrażliwości na światło). Niezbyt często: pokrzywka, przyspieszone, rozproszone wypadanie włosów. Przyspieszone, rozproszone wypadanie włosów jest kojarzone z różnorodnymi procesami chorobowymi oraz stosowaniem wielu leków, przez co powiązanie występowania tego zaburzenia z przyjmowaniem acyklowiru jest wątpliwe. Rzadko: obrzęk naczynioruchowy. Zaburzenia nerek i dróg moczowych: Rzadko: podwyższenie stężenia mocznika i kreatyniny we krwi. Bardzo rzadko: ostra niewydolność nerek. Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania: Często: zmęczenie, gorączka. Podmiot odpowiedzialny: PRZEDSIĘBIORSTWO PRODUKCJI FARMACEUTYCZNEJ HASCO-LEK S.A. 51-131 Wrocław, ul. Żmigrodzka 242E. Numer pozwolenia na dopuszczenie do obrotu: HASCOVIR, 200 mg, tabletki – pozwolenie nr 10495; HASCOVIR, 400 mg, tabletki – pozwolenie nr 10522; HASCOVIR, 800 mg, tabletki – pozwolenie nr 17648. Kategoria dostępności: produkt leczniczy wydawany z przepisu lekarza – Rp. Ceny detaliczne i wysokość dopłaty świadczeniobiorcy*: HASCOVIR, tabletki, 200 mg, 30 tabl.: cena detaliczna – 13,75 zł; wysokość dopłaty świadczeniobiorcy – 7,58 zł. HASCOVIR, tabletki, 400 mg, 30 tabl.: cena detaliczna – 22,57 zł; wysokość dopłaty świadczeniobiorcy – 11,29 zł. HASCOVIR, tabletki, 800 mg, 30 tabl.: cena detaliczna – 42,60 zł; wysokość dopłaty świadczeniobiorcy – 21,30 zł. Przed zastosowaniem należy zapoznać się z zatwierdzoną charakterystyką preparatu. Dalsze informacje dostępne na życzenie.