Zakażenie wirusem opryszczki pospolitej jest niezwykle rozpowszechnione w całej populacji. Według danych statystycznych przeciwciała przeciwko temu schorzeniu ma aż 89,9% Polaków [1]. Częstość pojawiania się choroby w ciągu roku określa się jako 2,5 na 1000 pacjentów, co trzeci z nich cierpi natomiast na nawrotową formę schorzenia [2].
Krótka charakterystyka
Za rozwój opryszczki wargowej odpowiada wirus HSV typu 1. Źródłem zakażenia są osoby z aktywną postacią choroby, ale również będące w stanie zakażenia bezobjawowego.
Do głównych cech wirusa opryszczki pospolitej zaliczamy krótki okres replikacyjny, zdolności do szybkiego rozprzestrzeniania się w zakażonym organizmie, znaczną cytotoksyczność, ale przede wszystkim zdolność latencji [3,4].
I to właśnie skłonność do latencji jest cechą warunkującą nawrotowy charakter zakażenia. Po infekcji pierwotnej wirus pozostaje w uśpieniu w komórkach układu nerwowego i może się okresowo uaktywniać [3]. Zwykle nawroty rozwijają się w pobliżu miejsca pierwotnego zakażenia [5].
Czynniki ryzyka nawrotów
U niektórych osób, po pierwszym zakażeniu opryszczka w ogóle nie nawraca, u innych występuje bardzo często znacząco pogarszając komfort życia, a przede wszystkim niosąc ze sobą ryzyko rozwoju powikłań. Istnieje wiele czynników wpływających na nasilenie częstości nawrotów. Do najczęściej wymienianych należą [3,5]:
• nieprawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego
• aktualna infekcja
• nadmierna ekspozycja promieniowanie UV
• menstruacja
• narażenie na przewlekły stres
• niedożywienie
• wychłodzenie organizmu
• spożywanie pokarmów z dużą zawartością argininy (sprzyja ona replikacji wirusa)
• mikrourazy – powstałe na skutek zabiegów stomatologicznych czy chirurgicznych
• czynniki chemiczne drażniące miejscowo, np. retinoidy
• stosowanie leków immunosupresyjnych
• przemęczenie
• zabiegi kosmetyczne
• zabiegi medycyny estetycznej
Groźne powikłania
Zakażenia nawrotowe u większości chorych pojawiają się średnio dwa razy do roku. Jednak u bardziej wrażliwych pacjentów zmiany mogą rozwijać się nawet co miesiąc [6].
Nawracające epizody choroby, poza dolegliwościami, dyskomfortem i ewentualnym problemem estetycznym dla pacjenta, niosą również ze sobą ryzyko rozwoju powikłań, szczególnie jeśli sytuacja dotyczy osoby o obniżonej odporności. Przede wszystkim zakażenie może roznieść się na większą powierzchnię twarzy, a nawet ciała, zakazić struktury oka, a wykwity mogą ulec nadkażeniu bakteryjnemu. W ciężkich przypadkach może dojść nawet do zakażenia wielonarządowego (płuc, wątroby, nadnerczy), a także zapalenia mózgu i opon mózgowo-rdzeniowych [4].
Profilaktyka nawrotów
Ze względu na fakt, iż nawracająca opryszczka warg może być sygnałem problemów z funkcjonowaniem układu odpornościowego, pacjent powinien skonsultować się z lekarzem i wykonać odpowiednie badania, ponieważ u osób z bardzo częstymi nawrotami często stwierdza się niedobory odporności komórkowej [5,7]. Poza tym należy go poinformować o odpowiednim postępowaniu.
W pierwszej kolejności należy wdrożyć profilaktykę, która ma przede wszystkim zredukować ryzyko zarażenia innych osób, a także rozniesienia zmian na większy obszar. Ograniczenie przeniesienia choroby możliwe jest dzięki unikaniu kontaktu bezpośredniego z chorym – np. poprzez pocałunki, używanie tego samego ręcznika czy sztućców. Nie wolno bezpośrednio dotykać zmian skórnych, a w czasie choroby należy dbać o higienę osobistą, szczególnie po nakładaniu kremu z acyklowirem na zmiany [3].
W celu zapobiegania nawrotom zaleca się wzmocnienie odporności oraz zwrócenie uwagi na czynniki wywołujące kolejne epizody (np. infekcja, przemęczenie, nadmierne nasłonecznienie), a następnie unikanie ich. Ważnym elementem profilaktyki jest również dieta, która powinna być bogata w witaminy i minerały, a także bogata w lizynę, ale uboga w argininę [5].
W przypadku częstych epizodów zaleca się również odpowiednie leczenie profilaktyczne acyklowirem w postaci tabletek. Zgodnie z wytycznymi, aby zapobiegać częstym nawrotom opryszczki pacjent powinien przyjmować 400mg acyklowiru 2 razy dziennie przez 6 do 12 miesięcy) [7,8]. Leczenie takie zmniejsza częstość nawrotów i poprawia komfort życia pacjenta [6].
Leczenie profilaktyczne z zastosowaniem acyklowiru zaleca się również u osób ze skłonnościami do opryszczki przed planowanymi zabiegami medycyny estetycznej, jak na przykład wypełnianiem ust. Lek powinno zażywać się na 2 dni przed i dwa dni po wizycie w gabinecie, a według niektórych źródeł nawet do 10 dni. Zalecana dawka u osób z nawracającym problemem to 4 razy dziennie po 400 mg [9, 10].
Odpowiednia farmakoterapia
W leczeniu opryszczki o charakterze nawrotowym stosuje się acyklowir. Jego zastosowanie w terapii o takim charakterze było obserwowane w badaniach klinicznych. Stwierdzono w nich, że podawanie leku w dawce 400 mg dwa razy na dobę przez 4 miesiące zapobiegło nawrotom choroby u ponad 50% pacjentów w stosunku do grupy placebo. Co więcej, w badaniach tych lek oceniono na bezpieczny o dobrej tolerancji [11].
W terapii istniejących zmian lek podaje się doustnie w dawce 200 mg pięć́ razy na dobę̨, co 4 godziny (z przerwą nocną), przez 5 dni. Bardzo ważne jest rozpoczęcie leczenia w okresie poprzedzającym wystąpienie objawów (faza prodromalna) lub tuż po pojawieniu się̨ pierwszych zmian [12]. W terapii przewlekłej mającej na celu zminimalizowanie ilości nawrotów zaleca się podawanie acyklowiru w dawce 200 mg 4 razy co 6 godzin z przerwą nocną lub 400 mg 2 razy na dobę co 12 godzin. Leczenie takie może trwać nawet 6-12 miesięcy [13]. Dodatkowo w momencie pojawienia się zmian, poza leczeniem doustnym, można zastosować miejscowe kremy z acyklowirem [3].
Autor: Opracowała mgr farm. Iwona Napierała
Piśmiennictwo:
1. Majewska A i in. Wirus opryszczki pospolitej typu 1: epidemiologia i udział wirusa w zakażeniach narządów płciowych. Nowa Medycyna 2011; 1: 16-19
2. Opsteln W et al. Treatment and prevention of herbes labialis. Can Fam Physician 2008; 54: 1683-1687
3. Milewska-Bobula B, Lipka B. Opryszczka u dzieci. Medycyna Praktyczna; https://pediatria.mp.pl/choroby/chorobyzakazne/67593,opryszczka-u-dzieci (data wejścia 3-08-2017)
4. Reksa D i in. Najczęstsze zakażenia wirusami z rodziny Herpes wśród pacjentów praktyki lekarza rodzinnego. Terapia 2007; 9: 78-84
5. Mrozińska M. Zakażenia wirusem Herpes. Przew Lek 2004, 9, 72-77
6. Zaborowski P, Sawiec P. Zakażenie wirusem opryszczki zwykłej. Medycyna Praktyczna https://www.mp.pl/okulistyka/okulistyka-dla-nieokulistow/artykuly/121551… (data wejścia 7-02-2018)
7. Kuczborska I. Nawracająca opryszczka. Medonet; http://www.medonet.pl/zdrowie/zdrowie-dla-kazdego,nawracajaca-opryszczka… (data wejścia 7-02-2018)
8. Popielska J, Marczyńska M. Komentarz do artykułu „Polskie wytyczne dotyczące stosowania acyklowiru w leczeniu i zapobieganiu zakażeniom wywołanym przez wirusy VZV i HSV”. Standardy Medyczne Pediatria 2016; 13: 620-622
9. Ring E. Zapobieganie manifestacji opryszczki wargowej w przebiegu zabiegów medycyny estetycznej. Aesthetica; http://aesthetica.com.pl/clients/25/pdf/AE_13_06-11.pdf (data wejścia 14-03-2018)
10. Charakterystyka Produktu Leczniczego Hascovir 10/2007
11. Kurpas D, Steciwko A. Acyklowir w praktyce lekarza rodzinnego. Terapia 2009; 9: 116-120
12. Charakterystyka Produktu Leczniczego Hascovir Control
13. Charakterystyka Produktu Leczniczego Hascovir
Hascovir Control, 200 mg, tabletki. Skład: 1 tabletka zawiera 200 mg acyklowiru (Aciclovirum). Substancja pomocnicza o znanym działaniu: laktoza jednowodna. Tabletka 200 mg zawiera 15 mg laktozy jednowodnej. Postać farmaceutyczna: tabletka. Wskazania do stosowania: Leczenie nawrotowej opryszczki warg i twarzy wywołanych przez wirus opryszczki pospolitej (Herpes simplex) u dorosłych. Produkt leczniczy może być stosowany jedynie u pacjentów, u których w przeszłości rozpoznano zakażenie wirusem opryszczki pospolitej. Dawkowanie i sposób podawania: Dorośli: Produkt leczniczy należy podawać doustnie w dawce 200 mg pięć razy na dobę, co 4 godziny (z przerwą nocną), przez 5 dni. W przypadku zakażeń nawracających szczególnie ważne jest rozpoczęcie leczenia w okresie prodromalnym (objawów zwiastunowych) lub tuż po pojawieniu się pierwszych zmian. Dzieci i młodzież: Produktu leczniczego nie należy stosować u dzieci i młodzieży w wieku poniżej 18 lat. Dawkowanie u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek: W przypadku pacjentów z zaburzeniami czynności nerek zalecane jest zachowanie ostrożności. Podczas stosowania produktu należy zapewnić odpowiedni poziom nawodnienia pacjenta. W leczeniu zakażeń wywołanych przez wirus opryszczki pospolitej (Herpes simplex) u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek, zalecane doustne dawkowanie preparatu nie prowadzi do kumulacji acyklowiru ponad poziom uznany za bezpieczny dla podania dożylnego. Jednak u pacjentów z ciężką niewydolnością nerek (klirens kreatyniny mniejszy niż 10 ml/min.) zaleca się zmniejszenie dawki do 200 mg acyklowiru 2 razy na dobę, co ok. 12 godzin. W przypadku pacjentów z ciężkimi zaburzeniami czynności nerek z klirensem kreatyniny mniejszym niż 10 ml/min. o sposobie dawkowania acyklowiru może zadecydować wyłącznie lekarz. Dawkowanie u pacjentów w podeszłym wieku: U pacjentów w podeszłym wieku należy brać pod uwagę możliwość zaburzenia czynności nerek. W przypadku pacjentów z ciężkimi zaburzeniami czynności nerek z klirensem kreatyniny mniejszym niż 10 ml/min., o sposobie dawkowania acyklowiru może zadecydować wyłącznie lekarz, który odpowiednio dostosuje dawkę leku. W czasie leczenia należy pić dużo płynów. Przeciwwskazania: Nadwrażliwość na acyklowir, walacyklowir lub na którąkolwiek substancję pomocniczą. Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania: Produkt należy ostrożnie stosować u pacjentów z niewydolnością nerek, zwłaszcza odwodnionych i leczonych dużymi dawkami acyklowiru lub otrzymujących jednocześnie inne leki mogące uszkodzić nerki. Podczas podawania dużych dawek acyklowiru należy zapewnić pacjentowi odpowiednią podaż płynów, aby uniknąć ryzyka uszkodzenia nerek. Nie zaleca się stosowania produktu leczniczego u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek, u pacjentów w podeszły, wieku oraz u kobiet w ciąży i w okresie karmienia piersią, bez wcześniejszej konsultacji z lekarzem. Ze względu na zawartość laktozy, produkt nie powinien być stosowany u pacjentów z rzadko występującą dziedziczną nietolerancją galaktozy, niedoborem laktazy (typu Lapp) lub zespołem złego wchłaniania glukozy-galaktozy. Nie zaleca się stosowania produktu leczniczego przez osoby z obniżoną odpornością (np. po przeszczepie szpiku kostnego, zakażone wirusem HIV) bez konsultacji z lekarzem. Osoby z obniżoną odpornością powinny skonsultować się z lekarzem w sprawie leczenia jakiegokolwiek zakażenia. Pacjenci, u których wystąpiła szczególnie ciężka nawrotowa opryszczka wargowa, powinni zwrócić się do lekarza. W przypadku zauważenia częstszych (> 6 w ciągu roku) i dłużej trwających (po 5 dniach terapii brak pozytywnych efektów leczenia) niż dotychczas nawrotów opryszczki, z bardziej nasilonymi objawami klinicznymi (m.in. gdy po 3-4 dniach terapii powstają nowe ogniska zakażenia), należy skonsultować się z lekarzem, ponieważ może to świadczyć o niedoborze odporności lub zaburzeniach wchłaniania wymagających diagnostyki i potrzebie innego dawkowania leku. W tych przypadkach o sposobie dawkowania acyklowiru może zadecydować wyłącznie lekarz. Działania niepożądane: Częstość występowania działań niepożądanych określono zgodnie z konwencją MedDRA: bardzo często (≥1/10), często (≥1/100 do <1/10), niezbyt często (≥1/1000 do <1/100), rzadko (≥1/10 000 do <1/1000) i bardzo rzadko (<1/10 000), częstość nieznana (częstość nie może być określona na podstawie dostępnych danych. Zaburzenia krwi i układu chłonnego: Bardzo rzadko: niedokrwistość, zmniejszenie liczby krwinek białych, małopłytkowość. Zaburzenia układu immunologicznego: Rzadko: reakcja anafilaktyczna. Zaburzenia psychiczne i zaburzenia układu nerwowego: Często: bóle głowy, zawroty głowy. Bardzo rzadko: pobudzenie, dezorientacja, drżenia, niezborność ruchowa, zaburzenia mowy, omamy, objawy psychotyczne, drgawki, senność, encefalopatia, śpiączka. Powyższe zaburzenia są zwykle przemijające i obserwowane zazwyczaj u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek, lub u których występują inne czynniki predysponujące. Zaburzenia układu oddechowego, klatki piersiowej i śródpiersia: Rzadko: duszność. Zaburzenia żołądka i jelit: Często: nudności, wymioty, biegunka, bóle brzucha. Zaburzenia wątroby i dróg żółciowych: Rzadko: przemijające podwyższenie stężenia bilirubiny i aktywności enzymów wątrobowych we krwi. Bardzo rzadko: zapalenie wątroby, żółtaczka. Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej: Często: świąd, wysypka (w tym z nadwrażliwości na światło). Niezbyt często: pokrzywka, przyspieszone, rozproszone wypadanie włosów. Przyspieszone, rozproszone wypadanie włosów jest kojarzone z różnorodnymi procesami chorobowymi oraz stosowaniem wielu leków, przez co powiązanie występowania tego zaburzenia z przyjmowaniem acyklowiru jest wątpliwe. Rzadko: obrzęk naczynioruchowy. Zaburzenia nerek i dróg moczowych: Rzadko: podwyższenie stężenia mocznika i kreatyniny we krwi. Bardzo rzadko: ostra niewydolność nerek. Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania: Często: zmęczenie, gorączka. Podmiot odpowiedzialny: „PRZEDSIĘBIORSTWO PRODUKCJI FARMACEUTYCZNEJ HASCO-LEK” S.A. 51-131 Wrocław, ul. Żmigrodzka 242 E. Numer pozwolenia na dopuszczenie do obrotu: nr pozwolenia 23013. Kategoria dostępności: Produkt leczniczy wydawany bez przepisu lekarza – OTC. Przed zastosowaniem należy zapoznać się z zatwierdzoną charakterystyką preparatu. Dalsze informacje dostępne na życzenie.
HASCOVIR pro, 50 mg/g, krem. Skład: 1 g kremu zawiera 50 mg acyklowiru (Aciclovirum). Substancje pomocnicze o znanym działaniu: glikol propylenowy, alkohol cetostearylowy. Postać farmaceutyczna: krem. Hascovir Lipożel pro, 50 mg/g, żel. Skład: 1 g żelu zawiera 50 mg acyklowiru (Aciclovirum). Postać farmaceutyczna: żel. Wskazania do stosowania: Miejscowe leczenie opryszczki wargowej (tzw. zimno) oraz zmian opryszczkowych na twarzy, wywołanych przez wirusa opryszczki pospolitej (Herpes simplex). Dawkowanie i sposób podawania: HASCOVIR pro, krem: Zmiany opryszczkowe i bezpośrednie ich okolice smarować niewielką ilością kremu 5 razy na dobę (co 4 godziny). Leczenie najlepiej rozpocząć w momencie wystąpienia pierwszych objawów zakażenia (uczucie swędzenia, pieczenie, zaczerwienienia lub kłucia). Natychmiastowe zastosowanie produktu leczniczego w okresie nawrotu choroby może całkowicie zapobiec jej rozwojowi. Leczenie powinno trwać 5 dni. Jeżeli po tym czasie objawy nie ustąpią, leczenie można przedłużyć o kolejne 5 dni. Jeśli po 10 dniach leczenia objawy chorobowe nie ustąpią, pacjent powinien zgłosić się do lekarza. Hascovir Lipożel pro, żel: Produkt należy nakładać 5 razy na dobę na zmiany opryszczkowe na wargach i na skórze twarzy w odstępach około czterogodzinnych, z przerwą nocną. Produkt działa najskuteczniej, jeśli leczenie rozpoczyna się jak najszybciej po pojawieniu się pierwszych objawów opryszczki, jak np. pieczenie, swędzenie lub zaczerwienienie. Leczenie można również rozpocząć w późniejszym okresie choroby, gdy wystąpią grudki lub pęcherzyki. Leczenie należy prowadzić co najmniej przez 4 dni. Jeżeli nie nastąpiło zagojenie zmian skórnych leczenie można przedłużyć do 10 dni. Jeśli zmiany chorobowe nie ustąpią po 10 dniach, pacjent powinien skonsultować się z lekarzem. Aby zapobiec nasileniu się lub przeniesieniu zakażenia, należy umyć ręce przed nałożeniem i po nałożeniu produktu, a także unikać niepotrzebnego pocierania zmian chorobowych lub dotykania ich ręcznikiem. Przeciwwskazania: Nadwrażliwość na acyklowir, walacyklowir lub na którąkolwiek substancję pomocniczą. Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania: Nie stosować do oczu. Nie stosować w jamie ustnej, gdyż może powodować podrażnienia. Produkt należy stosować wyłącznie na opryszczkę umiejscowioną na wargach i twarzy. Nie stosować na błony śluzowe oraz w leczeniu opryszczki narządów płciowych. Należy zachować ostrożność, by nie dopuścić do kontaktu produktu z oczami. Pacjenci, u których wystąpiła szczególnie ciężka nawrotowa opryszczka wargowa, powinni zwrócić się do lekarza. Osoby zakażone opryszczką należy przestrzec przez rozprzestrzenianiem wirusa, zwłaszcza w trakcie występowania czynnych zmian skórnych. Osoby z obniżoną odpornością nie powinny stosować leku bez porozumienia z lekarzem. HASCOVIR pro, krem: Ze względu na zawartość glikolu propylenowego, produkt może powodować podrażnienie skóry. Ze względu na zawartość alkoholu cetostearylowego, produkt może powodować miejscową reakcję skórną (np. kontaktowe zapalenie skóry). Działania niepożądane: Częstość występowania działań niepożądanych określono zgodnie z konwencją MedDRA: bardzo często ≥ 1/10; często ≥ 1/100 do < 1/10; niezbyt często ≥ 1/1000 do < 1/100; rzadko ≥ 1/10 000 do < 1/1000; bardzo rzadko < 1/10 000; częstość nieznana: częstość nie może być określona na podstawie dostępnych danych. Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej: Często: łagodne wysuszenie lub złuszczenie skóry. Niezbyt często: przemijające uczucie pieczenia lub mrowienia, swędzenie. Rzadko: rumień, kontaktowe zapalenie skóry. Zaburzenia układu immunologicznego: Bardzo rzadko: nagłe reakcje nadwrażliwości, w tym obrzęk naczynioruchowy. Podmiot odpowiedzialny: PRZEDSIĘBIORSTWO PRODUKCJI FARMACEUTYCZNEJ HASCO-LEK S.A. 51-131 Wrocław, ul. Żmigrodzka 242E. Numer pozwolenia na dopuszczenie do obrotu:Hascovir Lipożel pro pozwolenie nr 22435. Hascovir pro pozwolenie nr 8692. Kategoria dostępności: produkt leczniczy wydawany bez przepisu lekarza – OTC. Przed zastosowaniem należy zapoznać się z zatwierdzoną charakterystyką preparatu. Dalsze informacje dostępne na życzenie.
HASCOVIR, 200 mg tabletki. HASCOVIR, 400 mg tabletki. HASCOVIR, 800 mg tabletki. Skład: 1 tabletka zawiera odpowiednio 200 mg, 400 mg i 800 mg acyklowiru. Substancje pomocnicze o znanym działaniu: 1 tabletka HASCOVIR, 800 mg zawiera 60 mg laktozy jednowodnej. Postać farmaceutyczna: tabletki. Wskazania do stosowania: Leczenie zakażeń skóry i błon śluzowych wywołanych przez wirus opryszczki pospolitej (Herpes simplex), włącznie z opryszczkowym zakażeniem narządów płciowych (zakażenia pierwotne i nawracające). Zapobieganie nawrotom opryszczki pospolitej u pacjentów z prawidłową odpornością. Zapobieganie zakażeniom wywołanym przez wirus opryszczki pospolitej u pacjentów ze zmniejszoną odpornością. Leczenie zakażeń wywołanych przez wirus ospy wietrznej i półpaśca (Varicella-zoster). Dawkowanie i sposób podawania: Dorośli: leczenie zakażeń wywoływanych przez wirus opryszczki pospolitej (Herpes simplex): 200 mg 5 razy na dobę co 4 godziny(z przerwą nocną), przez 5 dni. W przypadku ciężkich zakażeń kurację można przedłużyć. Podawanie preparatu należy rozpocząć jak najwcześniej po rozpoznaniu zakażenia. W przypadku zakażeń nawracających szczególnie ważne jest rozpoczęcie leczenia w okresie prodromalnym lub tuż po pojawieniu się pierwszych objawów; zapobieganie nawrotom opryszczki pospolitej u pacjentów z prawidłową odpornością: 200 mg 4 razy na dobę co 6 godzin (z przerwą nocną) lub 400 mg 2 razy na dobę co 12 godzin. Leczenie należy przerywać co 6-12 miesięcy w celu obserwacji ewentualnych zmian w przebiegu choroby; zapobieganie zakażeniom wywołanym przez wirus opryszczki pospolitej u pacjentów ze zmniejszoną odpornością: 200 mg 4 razy na dobę co 6 godzin. Dawkę można zwiększyć do 400 mg u pacjentów ze znacznie zmniejszoną odpornością; leczenie zakażeń wywołanych przez wirus ospy wietrznej i półpaśca (Varicella-zoster): 800 mg 5 razy na dobę co 4 godziny (z przerwą nocną). Lek należy stosować przez 7 dni. Leczenie trzeba rozpocząć bezzwłocznie po rozpoznaniu zakażenia. Najlepsze wyniki leczenia zarówno w przypadku ospy wietrznej, jak i półpaśca uzyskuje się podając w ciągu 24 godzin po wystąpieniu pierwszych zmian skórnych – wysypki. Dzieci: leczenie zakażeń skóry i błon śluzowych wywołanych przez wirus opryszczki pospolitej (Herpes simplex) oraz zapobieganie im u pacjentów ze zmniejszoną odpornością: w wieku 2 lat i powyżej – tak jak zalecana dawka u dorosłych; poniżej 2 lat – połowę zalecanej dawki u dorosłych; leczenie zakażeń wywołanych przez wirus ospy wietrznej: poniżej 2 lat – 200 mg 4 razy na dobę; 2 do 5 lat – 400 mg 4 razy na dobę; od 6 lat – 800 mg 4 razy na dobę. Dawkę można dokładnie określić w przeliczeniu na masę ciała pacjenta; podaje się 20 mg/kg mc. (do maksymalnej dawki 800 mg) 4 razy na dobę. Leczenie należy kontynuować przez 5 dni. Brak szczegółowych danych na temat zapobieganiu nawrotom zakażeń wirusem opryszczki pospolitej oraz leczenia półpaśca u dzieci z prawidłową odpornością. Dawkowanie u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek: W przypadku pacjentów z zaburzeniami czynności nerek zalecane jest zachowanie ostrożności. Podczas stosowania preparatu należy zapewnić odpowiedni poziom nawodnienia pacjenta. W leczeniu zakażeń wywołanych przez wirus opryszczki pospolitej (Herpes simplex) u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek, zalecane doustne dawkowanie preparatu nie prowadzi do kumulacji acyklowiru ponad poziom uznany za bezpieczny dla podania dożylnego. Jednak u pacjentów z ciężką niewydolnością nerek (klirens kreatyniny mniejszy niż 10 ml/min) zaleca się zmniejszenie dawki do 200 mg acyklowiru 2 razy na dobę co ok. 12 godzin. W leczeniu zakażeń wywołanych przez wirus ospy wietrznej i półpaśca (Varicella-zoster) zaleca się zmniejszenie dawki do 800 mg acyklowiru 2 razy na dobę (co ok. 12 godzin) u pacjentów z ciężką niewydolnością nerek (klirens kreatyniny mniejszy niż 10 ml/min) i do 800 mg acyklowiru 3 razy na dobę (co ok. 8 godzin) u pacjentów z umiarkowaną niewydolnością nerek (klirens kreatyniny od 10 do 25 ml/min). Dawkowanie u pacjentów w podeszłym wieku: U pacjentów w podeszłym wieku całkowity klirens acyklowiru zmniejsza się wraz z klirensem kreatyniny. Leczenie należy rozpocząć mniejszymi dawkami leku. Podczas stosowania dużych dawek acyklowiru pacjent powinien spożywać dużo płynów. Preparat należy stosować szczególnie ostrożnie u pacjentów w podeszłym wieku z niewydolnością nerek. Przeciwwskazania: Nadwrażliwość na acyklowir, walacyklowir lub inny składnik preparatu. Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania: Preparat należy ostrożnie stosować u pacjentów z niewydolnością nerek, zwłaszcza odwodnionych i leczonych dużymi dawkami acyklowiru lub otrzymujących jednocześnie inne leki mogące uszkodzić nerki. Podczas podawania dużych dawek acyklowiru należy zapewnić pacjentowi odpowiednią podaż płynów, aby uniknąć ryzyka uszkodzenia nerek. Osoby w podeszłym wieku oraz pacjenci z niewydolnością nerek należą do grupy zwiększonego ryzyka działań niepożądanych dotyczących układu nerwowego i z tego względu obie te grupy należy uważnie obserwować. Zgłaszane dotąd objawy zwykle ustępowały po przerwaniu podawania leku. Obecnie dostępne dane z badań klinicznych nie są wystarczające, aby wnioskować, że leczenie acyklowirem zmniejsza możliwość wystąpienia powikłań związanych z półpaścem u pacjentów z prawidłową odpornością. Preparat zawiera laktozę. Nie powinien być stosowany u pacjentów z rzadko występującą dziedziczną nietolerancją galaktozy, niedoborem laktazy typu Lapp lub zespołem złego wchłaniania glukozy-galaktozy. Działania niepożądane: Działania niepożądane są wymienione poniżej w zależności od układów i narządów oraz częstości występowania. Częstości występowania są określone jako: bardzo często (≥1/10), często (≥1/100 do <1/10), niezbyt często (≥1/1000 do <1/100), rzadko (≥1/10 000 do < 1/1000), bardzo rzadko (<1/10 000, w tym pojedyncze przypadki). Zaburzenia krwi i układu chłonnego: Bardzo rzadko: niedokrwistość, zmniejszenie liczby krwinek białych, małopłytkowość. Zaburzenia układu immunologicznego: Rzadko: reakcja anafilaktyczna. Zaburzenia psychiczne i zaburzenia układu nerwowego: Często: bóle głowy, zawroty głowy. Bardzo rzadko: pobudzenie, dezorientacja, drżenia, niezborność ruchowa, zaburzenia mowy, omamy, objawy psychotyczne, drgawki, senność, encefalopatia, śpiączka. Powyższe zaburzenia są zwykle przemijające i obserwowane zazwyczaj u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek lub u których występują inne czynniki predysponujące. Zaburzenia układu oddechowego, klatki piersiowej i śródpiersia: Rzadko: duszność. Zaburzenia żołądka i jelit: Często: nudności, wymioty, biegunka, bóle brzucha. Zaburzenia wątroby i dróg żółciowych: Rzadko: przemijające podwyższenie stężenie bilirubiny i aktywności enzymów wątrobowych we krwi. Bardzo rzadko: zapalenie wątroby, żółtaczka. Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej: Często: świąd, wysypka (w tym z nadwrażliwości na światło). Niezbyt często: pokrzywka, przyspieszone, rozproszone wypadanie włosów. Przyspieszone, rozproszone wypadanie włosów jest kojarzone z różnorodnymi procesami chorobowymi oraz stosowaniem wielu leków, przez co powiązanie występowania tego zaburzenia z przyjmowaniem acyklowiru jest wątpliwe. Rzadko: obrzęk naczynioruchowy. Zaburzenia nerek i dróg moczowych: Rzadko: podwyższenie stężenia mocznika i kreatyniny we krwi. Bardzo rzadko: ostra niewydolność nerek. Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania: Często: zmęczenie, gorączka. Podmiot odpowiedzialny: PRZEDSIĘBIORSTWO PRODUKCJI FARMACEUTYCZNEJ HASCO-LEK S.A. 51-131 Wrocław, ul. Żmigrodzka 242E. Numer pozwolenia na dopuszczenie do obrotu: HASCOVIR, 200 mg, tabletki – pozwolenie nr 10495; HASCOVIR, 400 mg, tabletki – pozwolenie nr 10522; HASCOVIR, 800 mg, tabletki – pozwolenie nr 17648. Kategoria dostępności: produkt leczniczy wydawany z przepisu lekarza – Rp. Ceny detaliczne i wysokość dopłaty świadczeniobiorcy*: HASCOVIR, tabletki, 200 mg, 30 tabl.: cena detaliczna – 13,75 zł; wysokość dopłaty świadczeniobiorcy – 7,58 zł. HASCOVIR, tabletki, 400 mg, 30 tabl.: cena detaliczna – 22,57 zł; wysokość dopłaty świadczeniobiorcy – 11,29 zł. HASCOVIR, tabletki, 800 mg, 30 tabl.: cena detaliczna – 42,60 zł; wysokość dopłaty świadczeniobiorcy – 21,30 zł. Przed zastosowaniem należy zapoznać się z zatwierdzoną charakterystyką preparatu. Dalsze informacje dostępne na życzenie.